هکسره، اشتباهی غیر قابل جبران

اشتباه هکسره از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است! شاید فکر کنید هکسره و اشتباه آن فقط محدود به محاوره‌نویسی می‌شود و حتی اگر آن را اشتباه بنویسیم، اتفاقی نمی‌افتد. اما این‌طور نیست! امروز، با گسترش فضای مجازی و افزایش فعالیت در رسانه‌های اجتماعی، بیشتر با محاوره‌نویسی سر و کار داریم، از این رو، باید قواعدش را بدانیم. البته خطای هکسره فقط محدود به رسانه‌های اجتماعی نیست و برندهای معتبر نیز مرتکبش می‌شوند. اما راه اجتناب از این خطا چیست؟ آیا هکسره اصول و قواعد مشخصی دارد؟ بله!  هکسره قوانین مختص به خودش را دارد. در این مطلب، هر آنچه باید در مورد هکسره بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با ما همراه باشید!

کجا از کسره استفاده کنیم؟

پیش از هر چیزی، به سراغ کاربرد «کسره» در فارسی محاوره می‌رویم. کسره جایگاه خودش را دارد و نمی‌توانید به جای آن، از «ه» استفاده کنید. البته مجبور نیستید آن را بنویسید، همین که به جای آن «ه» نگذارید کافی است. در ادامه، از کاربرد صحیح کسره برای‌تان گفته‌ایم. 

موصوف و صفت

موصوف و صفت را با «کسره» به یکدیگر وصل کنید، نه «ه». به هیچ‌وجه نباید بین موصوف و صفت «ه» بگذارید، مگر این‌که «ه» بخشی از کلمه اول باشد. بنابراین، هر کجا ترکیب موصوف و صفت را مشاهده کردید، سریعاً «ه» را از ذهن‌تان بیرون کنید و کسره را بین دو کلمه قرار دهید.  

مثال: خورشیدِ تابان

در جمله زیر، «ه» بخشی از کلمه اول است و نمی‌توانید آن را حذف کنید. برای ربط دادن آن به کلمۀ بعدی، باید از همزه استفاده کنید. مثال: برکۀ زیبا.

مضاف و مضاف الیه

قوانین موصوف و صفت در مورد ترکیب مضاف و مضاف الیه نیز صدق می‌کند. بنابراین، باید بین مضاف و مضاف الیه نیز کسره قرار دهید، نه «ه». مثال: کتابِ علیدر این مورد نیز، به هیچ وجه، از «ه» استفاده نمی‌کنیم، مگر این‌که «ه» بخشی از کلمۀ اول باشد. در این مورد نیز، برای اتصال دو کلمه، از همزه یا حرف ی استفاده می‌کنیم. مثال: خالۀ من

کجا از «ه» استفاده کنیم؟

«ه» نیز مانند کسره جایگاه مختص به خودش را دارد و در محاوره‌نویسی، باید بسیار حساب‌شده، از آن استفاده کنید. در ادامه، از کاربرد صحیح «ه» برای‌تان گفته‌ایم. «ه» به جای «است»وقتی در جمله «است» داریم، در محاوره، باید «ه» را جایگزین آن کنیم. این قاعده بسیار شفاف و راهگشا است. هر جمله‎ای را که خواستید به زبان محاوره بنویسید، ببنید در انتهای آن کلمه «است» وجود دارد یا خیر، در صورت مشاهده «است»، سریعاً «ه» را جایگزین آن کنید. برای مثال: «این کتاب عالی است» تبدیل به «این کتاب عالیه» می‌شود.اما اگر کلمۀ پیش از «است» منتهی به حرف U بود، چه کنیم؟ به مثال زیر توجه کنید. مثال: سیما خیلی بهانه‌جوئه. «ه» در انتهای جمله در انتهای جمله نیز، باید از «ه» استفاده کنیم. کسره هیچ جایگاهی در انتهای جمله ندارد و باعث می‌شود جمله ناقص به نظر برسد. مثال: علی داره آب می‌نوشه. «ه» برای اسم معرفه در محاوره‌نویسی، باید اسم معرفه را با «ه» همراه کنیم، نه با کسره. اما آیا می‌دانید اسم معرفه چیست؟ در واقع، اسم معرفه همان چیزی است که بعد از صفت‌های اشاره، مانند آن و همان، می‌آید. بنابراین، وقتی اسمی را با صفت‌های اشاره همراه می‌کنید، باید در انتهای اسم، از «ه» استفاده کنید. مثال: گلدونه رو برداشت شکوند.   

دو نکته اضافه در مورد هکسره

• کلمه «برای» هیچ نیازی به حرف «ه» یا علامت کسره ندارد و می‌توانید آن را به تنهایی به کار ببرید. 

• اگر حرف «ه» بخشی از کلمه باشد، نباید آن را حذف کنید. برای مثال، در مورد مضاف و مضاف الیه و همچنین، موصوف و صفت، می‌توانید آن را با استفاده از همزه یا «ی» به کلمه بعدی بچسبانید. بنابراین، حرف ه در کلماتی مانند خنده، برکه، چشمه، گوشه و دیگر کلماتی از این دست، به هیچ وجه، حذف نمی‌شود، بلکه در جای خودش باقی می‌ماند. 

• در محاوره‌نویسی، کلمه «اگر» تبدیل به «اگه» می‌شود. این قاعده است و شما نمی‌توانید کسره را جایگزین این «ه» کنید. سخن آخرهمان‌طور که مشاهده کردید، هکسره قواعد مختص به خودش را دارد. اگر می‌خواهید محاوره‌نویسی کنید، باید قواعد هکسره را بدانید تا بتوانید این کار را به صورت اصولی انجام دهید. این قواعد بسیار شفاف و ساده هستند و یادگیری و کاربردشان اصلاً کار دشواری نیست. در مورد موصوف و صفت و همچنین، مضاف و مضاف الیه، باید باید از کسره استفاده کنید. البته اگر «ه» بخشی از کلمه بود، نباید آن را حذف کنید، بلکه باید آن را همزه یا ی به کلمه بعدی ربط دهید. در مورد «ه» نیز باید بگوییم که می‌توانید آن را جایگزین کلمه «است» کنید، آن را در انتهای جمله بیاورید یا این‌که با اسم معرفه همراهش کنید. برخی کلمات نیز وجود دارند که فکر می‌کنیم باید با ه یا کسره همراه‌شان کنیم، در حالی که نیاز به هیچ‌کدام ندارند. برای مثال، کلمه «برای» به هیچ‌کدام نیاز ندارد. 

منبع: https://transnet.ir/blog/%D9%87%DA%A9%D8%B3%D8%B1%D9%87/