مسیح(ع)؛ شهادت اخلاق در جهانِ قدرت

به گزارش تهران رسانه ؛ عبدالکریم پورکیان احمدآبادی نوشت؛ مسیح از صلح سخن می‌گفت؛ اما نه صلحی که از لوله تفنگ متولد شود، نه آرامشی که بر ویرانه خانه‌ها بنا گردد. صلحِ او فرزندِ محبت، عدالت و کرامت انسان بود. خوشا به حال صلح‌جویان، زیرا فرزندان خدا خوانده خواهند شد (انجیل متی ۵:۹). این صلح، با تهدید و تحریم و بمباران زاده نمی‌شود. اما جهان امروز، به‌ویژه در سیاست معاصر، معنای صلح را وارونه کرده است: صلح یعنی غلبه؛ یعنی آن‌قدر قدرت داشته باشی که رنج دیگران به حساب نیاید.
جنگ غزه، پرده از این منطق بی‌رحم برداشت. دیگر جای ابهام نیست: محاصره‌ای که آب و غذا و دارو را قطع می‌کند؛ بمبارانی که خانه، مدرسه و بیمارستان را هدف می‌گیرد؛ و کشتاری که هزاران کودک را پیش از آن‌که فرصت زندگی بیابند، به خاک می‌سپارد. این‌ها پیامد ناخواسته نیستند. قرآن با صراحت داوری می‌کند:
هر کس انسانی را بی‌آن‌که مرتکب قتلی یا فسادی در زمین شده باشد بکشد، گویی همه انسان‌ها را کشته است (مائده: ۳۲).
با این معیار، نام این ویرانی چیزی جز جنایت نیست.
در این فاجعه، نقش آمریکا و حامیانش پوشیده نیست. ارسال سلاح، حمایت سیاسی، و وتوی پی‌درپی آتش‌بس، یعنی تداوم رنج. انجیل هشدار می‌دهد: هیچ‌کس نمی‌تواند هم‌زمان دو ارباب را خدمت کند (متی ۶:۲۴). نمی‌شود هم مدعی حقوق بشر بود و هم پشت کشتار غیرنظامیان ایستاد. این دوگانگی، خطا نیست؛ انتخاب است. انتخابِ قدرت به‌جای اخلاق.
مسیح اگر امروز بازگردد، شاید بیش از هر چیز از این بهت‌زده شود که چگونه جنایت، با واژه‌های آراسته توجیه می‌شود. او که گفته بود: هر آنچه بر کوچک‌ترینِ این انسان‌ها روا داشتید، بر من روا داشتید (متی ۲۵:۴۰)، چگونه می‌تواند سکوت جهان را در برابر مرگ کودکان ببیند و خاموش بماند؟ کودکِ زیر آوار خسارت جانبی نیست؛ همسایه است. و قرآن نیز پرسشی بی‌پرده پیش روی ما می‌گذارد:
چرا در راه خدا و در راه مردان و زنان و کودکان ستمدیده نمی‌ایستید؟ (نساء: ۷۵).
در این سکوت سنگین جهانی، یک حقیقت برجسته است: در زمانی که بسیاری یا ساکت ماندند یا ظلم را توجیه کردند، ایران آشکارا و پیوسته در کنار مردم بی‌گناه فلسطین ایستاد؛ ایستادنی روشن، بی‌تعارف و خلاف جریان مسلط قدرت. این ایستادن، هزینه داشت؛ فشار داشت؛ و حتی به تهاجم انجامید. اما درست همین‌جاست که معنای ایمان و اخلاق روشن می‌شود. آیا ارزش‌ها فقط زمانی ارزش‌اند که بی‌هزینه باشند؟
قرآن پاسخ را روشن می‌دهد:
ای کسانی که ایمان آورده‌اید، همواره برای خدا به عدالت قیام کنید(مائده: ۸).
قیام برای عدالت، مشروط به آسایش و امنیت نیست؛ وظیفه است، حتی وقتی بهایش سنگین باشد. در جهانی که کشتار کودکان حق دفاع نام می‌گیرد، گفتنِ این ظلم است شجاعت می‌خواهد؛ شجاعتی که از ایمان به کرامت انسان برمی‌خیزد.
انجیل نیز همین راه را نشان می‌دهد: خوشا به حال آنان که برای عدالت جفا می‌بینند، زیرا ملکوت آسمان از آنِ ایشان است (متی ۵:۱۰). رنج کشیدن به‌خاطر ایستادن کنار مظلوم، شکست نیست؛ شهادت به حقیقت است. طبیعی است که نظم قدرت‌محور، چنین ایستادنی را برنتابد.
جهان امروز ظلم را می‌بیند اما آن را مدیریت می‌کند؛ به‌جای محکومیت، تفسیر می‌نویسد؛ به‌جای فریاد، توازن قوا می‌سنجد. قرآن این وارونگی را افشا می‌کند:
و چون به آنان گفته می‌شود در زمین فساد نکنید، می‌گویند ما اصلاح‌گر هستیم (بقره: ۱۱).
چه فسادی آشکارتر از آن‌که ویرانی را صلح بنامند؟
مسیح از محبت به دشمن گفت (متی ۵:۴۴)، نه برای ساده‌لوحی، بلکه برای شکستن چرخه خون. قرآن نیز هم‌صداست: بدی را با نیکی دفع کن (فصلت: ۳۴). اما جهان ما این سخنان را غیرواقعی می‌خواند، چون سود قدرت را به خطر می‌اندازند. در جهانی که واقع‌گرایی نام دیگر بی‌رحمی شده، اخلاق به حاشیه رانده می‌شود.
فاجعه غزه، رسوایی یک دولت یا یک منطقه نیست؛ رسوایی وجدان جهانی است. رسوایی سکوت‌ها و بی‌طرفی‌های دروغین. زیرا بی‌طرفی، وقتی ظلم عیان است، نام دیگر همدستی است. قرآن هشدار می‌دهد: گمان مبر خدا از آنچه ستمگران می‌کنند غافل است (ابراهیم: ۴۲). و مسیح یادآور می‌شود که داوری نهایی، با معیار قدرت نخواهد بود، بلکه با معیار رفتار با کوچک‌ترین انسان‌ها.
مسیح اگر امروز بازگردد، نه در کاخ‌ها جایی دارد و نه بر تریبون‌های قدرت. زبان او بیش از حد روشن و افشاگر است. اما پرسش نهایی همچنان پابرجاست:
وقتی کودکان گرسنه شدند، کجا ایستادیم؟
وقتی بیمارستان‌ها بمباران شدند، نامش را چه گذاشتیم؟

وقتی ظلم آشکار بود، جرأت داشتیم آن را ظلم بنامیم؟
شاید مسیح امروز غریبه‌ای اندوهگین باشد؛ و این اندوه، داوری ماست. داوری علیه جهانی که قدرت را پرستید و کرامت انسان را قربانی کرد. و اگر هنوز امیدی مانده، در بازگشت به این حقیقت مشترک انجیل و قرآن است:
صلح بدون عدالت دروغ است؛ و ایمان، بدون ایستادن کنار مظلوم، تهی